گفت و گوی اختصاصی با طراح لباس علی زند وکیلی، خانه مد راد
مصاحبه اختصاصی دیجی استایل با متخصص خانه مد راد/ اگر لباسهای مهرداد صدیقیان، میلاد کی مرام، پژمان بازغی و خیلی از هنرمندان دیگر چشمتان را گرفته باشد، احتمالا اسم «خانه مد راد» را هم به عنوان طراح شنیدهاید. دکتر راد، کسی است که از زوایهی برندسازی شخصی وارد طراحی لباس شده و اولویتش در طراحی لباس توجه به شخصیت فرد است طوری که لباس بتواند شخصیت هر کسی را درست معرفی کند. با او گفت و گو کردیم و از رایجترین اشتباهات آقایان ایرانی در مورد تیپ زدن تا توصیههایش برای خوش استایل شدن مردان پرسیدیم.
خشت اول را درست بگذارید
اولین اشتباه گاهی بزرگترین اشتباه است. وقتی از دکتر راد دربارهی اشتباهات معمول مردان ایرانی در انتخاب پوشش و استایل میپرسم، به انتخاب منبع اشتباه برای خرید، به عنوان اولین اشتباه اشاره میکند. او میگوید: «اولین اشتباهی که در حوزهی لباس مردانه پیش میآید این است که جایگاه برندهای خارجی که به ایران ورود کردهاند با جایگاه اصلیشان در خارج از کشور اشتباه گرفته میشود.» نمونهاش هم توضیحی است که خودش به این مسئله اضافه میکند: «برندی که در یک جای دیگر از دنیا برای استفادهی روزانه طراحی میکند، در کشور ما (به صرف برند بودن) به عنوان لباس رسمی مهمانی مورد استفاده قرار میگیرد.» خشت اول را که اشتباه بگذاریم بقیهی مسیر را هم اشتباه میرویم یا به قول دکتر « برای انتخاب یک گزینه پایمان را در مغازهای میگذاریم که برای موضوع مد نظر ما، گزینهی مناسبی طراحی نکرده است. طبیعتا هر چیزی که از آن جا انتخاب کنیم حتما درصدی از خطا را خواهد داشت.»
اطلاعات نداریم
اشتباه گرفتن لباسهای معمولی برندها به عنوان لباس رسمی تنها چیزی نیست که باعث اشتباه کردن آقایان میشود. «فرهنگ مد، فرهنگی است که خواه ناخواه از فضای غربی مثل سینما به شرق ورود کرده است. برای همین طبیعتا دانش آن با خودش نیامده است. حالا کمکم دوستانی پیدا میشوند که مثل من تلاش میکنند بتوانند فضای صحیح پوشش و آداب این اتفاق را همراه با خودشان به داخل ایران بیاورند. طبیعتا هر چه بیشتر اطلاعات به شکل راحتتری به مخاطب، یعنی آقایان ایرانی داده شود، متوجه میشوند که اصلا اصول لباس پوشیدن چیست. ما خیلی چیزها را نمیدانیم. مثلا نمیدانیم وقتی کت ما دو دکمه دارد باید هر دو را ببندیم یا بستن یکی کافی است. به نظر من کمبود اطلاعات علت اصلی اشتباه کردن است.»
پوشیدن کتانی با کت و شلوار اشتباه است؟
جدیدا دو ترند (Trend) بین پسران ایرانی هم مد شده است، یکی از آنها این است که کفش رسمی مردانه را بدون جوراب میپوشند و دیگری همراه کردن کتانی با کت و شلوار است. طبیعی است که وقتی با یک متخصص مد رو به رو میشوید، از او بپرسید به طور خاص این دو ترند درست هستند یا اشتباه! «هر کمپانی مدی برای اینکه بتواند نوع محصول و استایل خودش را در جامعه ترند کند قواعدی میگذارد که هیچ کدام از آنها نه صحیح است نه غلط (مثل همین دو ترند جدید). میدانید که فضای مد فضای خلاقیت، آینده و رو به جلو است و طبیعتا شما از یک کمپانی مد انتظار رو به جلو بودن دارید نه انتظار چیزی که همه آن را دوست داشته باشند. برای مثال ممکن است چیزی را که امسال کسی نمیپوشد، سال بعد همه بپوشند. این ذات فضای مد است.» اما با وجود اینکه این ترندها هیچ کدام صحیح یا غلط نیستند، در عین حال نمیشود هر جایی هم از آنها استفاده کرد: « چنین مواردی هیچ قواعدی ندارند، ولی یک سری مکانهای استفاده دارند. یعنی محیطی که برای آن طراحی شدهاند. مثلا به نظر من کفش بدون جوراب را اگر برای یک مهمانی بعد از ظهر خودمانی بپوشند، خیلی چیز خوبی است ولی طبیعتا شما برای یک مراسم رسمی که جایگاه اجتماعی شما در آن مطرح میشود، مثل یک جلسه بیزینس(کاری) یا عروسی نباید بدون جوراب کفش بپوشید. در دنیای مد پنج فضا وجود دارد که از Casual (روزمره) شروع میشود تا به Formal (رسمی) میرسد. این در حالی است که ما کلا میگوییم یک لباس یا اسپرت است یا رسمی. چنین ایدهای هم در جای خودش درست است ولی مشکل اینجاست که ما در جای خودش از آن استفاده نمیکنیم. »
تیپ شما در کدام گروه قرار میگیرد؟
حالا که مشخص شد به جز ظاهر روزمره و رسمی استایلهای دیگری هم وجود دارد، نمیتوان از قید شناختنشان گذشت. به گفتهی دکتر راد این استایلها به ترتیب از بالا به پایین، رسمی Formal ، نیمه رسمی یا Semi Formal، رسمی روزانه Casual Formal، نیمه روزانه یا Semi Casual و روزانه یا Casual است. «هر کدام از این بخشها یک سری قطعات و روشهای پوشش دارند. برای مثال رسمیترین پاپیون در دنیا، پاپیون سفید است. از آن کمی که پایینتر میآییم وارد نیمه رسمی میشویم و پاپیون مشکی میشود، پس چیزی که ما اینجا فکر میکنیم رسمی است در دنیای مد نیمه رسمی است. وقتی به رسمی روزانه میرسیم، همان پاپیون به کراوات تبدیل میشود و وقتی از رسمی روزانه وارد نیمه روزانه میشویم، کراوات کاملا حذف میشود و از دستمالهای گردن یا آن چیزی که جدیدا به عنوان مارشال دارد باب میشود، استفاده میکنیم. بعد هم وقتی به روزانه یا کژوال میرسیم دستمال گردن تبدیل به همان شالی میشود که ما در خیابان دور گردنمان میاندازیم.»
طرح کاشی روی لباس کافی نیست
این روزها زیاد صحبت از طراحی ایرانی میشود و خیلیها معتقدند با استفاده از الگوها و طرحهای ایرانی در لباسها تمام کارهای لازم برای طراحی محصول ایرانی را انجام دادهاند، اما جالب است بدانید قضیه خیلی پیچیدهتر از این حرفهاست: «در دنیا وقتی یک طراح از یک برند سوپر معروف میخواهد سراغ یک Concept (کانسپت، مفهوم) برود، از لحاظ حرفهای جرئت نمیکند که مثلا بیاید در عرض دو عدد لباس زدن، کل ایدهای را که از آن مفهوم دارد، پیاده کند. اما ما این اشتباه را میکنیم. مثلا میخواهیم برویم سراغ نقوش ایرانی پس مانتویی را طراحی میکنیم که پشت آن کاشی است و روی آن سر درفلان برج. باور کنید همه جای دنیا طراح ها آنقدر خلاقیت دارند که از پترنها (الگوها، Pattern) اینجوری استفاده کنند، ولی چرا ما آنها را نمیبینیم؟ به خاطر اینکه حرفهای بودن در مد میگوید شما باید به صورت مرحله و پلهای به یک کانسپت نزدیک شوید. نباید اینطوری باشد که کسی فکر کند برای ایرانی کردن لباس یک حرف «ه» یا «ج» بیندازم روی لباس و این الان ایرانی شد.» اما این تمام قضیه نیست و داستان ادامه دارد: «دوم اینکه طراح های حرفهای دنیا استاد برش هستند تا پترن. یعنی تخصصشان روی برش، عمیقتر است. در طرحهای من و در لباسهای علی زند وکیلی، آن انتظامهای ایرانی را میبینید. انتظامهایی مثل شکستگیهای شش ضلعی و هشت ضلعی که شکستها در آنها زیاد است. حالا برای این پترن ایرانی باید آنقدر با علی زند وکیل کانسپتهای شکسته و منتظم ایرانی را ایجاد کنم تا ذهن مخاطب اول به این شکل از پوشش عادت کند. بعد یواش یواش رگههایی از هویت ایرانی را به آن ورود بدهم. آن موقع این لباس، لباسی میشود که شما نمیتوانید دو سال بعد، آن را از تاریخ مد حذف کنید. در حالیکه خیلی از لباسهای ایرانی را دیدهایم که در سه ماه مد میشوند ولی بعد در دنیای مد گم میشوند.»
دنیا متوجه حروف فارسی نمیشود
طراحان ایرانی ایدههای خلاقانهای دارند اما بعضیهایشان وقتی در بازار مد جهانی قرار میگیرند، شکست میخورند. دلیل این اتفاق در بعضی موارد، از دید دکتر راد یک دلیل ساده دارد: «این مسئله یک علت ساده دارد آن هم اینکه آن کسی که در فضای مد خارج از ایران است، حروف فارسی را متوجه نمیشود. حروف ترکی و چینی را هم متوجه نمیشود. دنیا یک ترندی در مد دارد که اگر ما رعایتش نکنیم هیچ پالسی با ما برقرار نمیکند. امروز در فضای مد دنیا، جئومتریک بودن و شکستگی داشتن جز ترندهای روز است. خب طبیعی است که حروف ما پر از نقوش Curve یا منحنی است. به خاطر همین هم هست که کسی که زحمت کشیده لباسی طراحی کرده که روی آن خطوط منحنی فارسی دارد، خارج از ایران که میرود، هیچ جایی مورد قبول وارد نمیشود چون این مسئله با اصل فضای حاکم بر مد تضاد دارد. ما نمیتوانیم این کانسپت کلی را در دنیا تغییر بدهیم و باید در چارچوب آن رد یا اثر خودمان را پیاده کنیم. من هم دارم به آن نزدیک میشوم ولی زمان نیاز دارد تا به آن برسیم.»
توصیههایی برای خوشتیپ شدن آقایان
به بهانهی نزدیک شدن به عید نوروز از این متخصص مد خواستیم توصیههایی به مخاطبان دیجی استایل بدهد تا آنها را خوشتیپتر و خوش استایلتر کند. «اول اینکه ما آقایان اصولا با رنگ غریبهایم. حداقل در فضاهایی مثل عید باید با رنگ آشتی کرد .هیچ اتفاقی نمیافتد اگر خودمان را به رنگها بسپاریم؛ در بدترین حالت یک روزی میشود که شما دوستش ندارید، زندگیتان که تغییر نمیکند! به خاطر همین با رنگ بیشتر رفیق شویم و از طوسی، مشکی و سرمهای خارج شویم. بعد هم یک مقدار نگاه کنیم و (عکس استایلهای) شبکههای اجتماعی را ببینیم، اینها را نگاه و خودمان را در لباسهای دیگران تجسم کنیم. از فریم کلیمان بیرون بیاییم و سراغ چیزهایی برویم که تجربه نکردهایم. این تجربه به ما انرژی لازم برای اینکه آدمها شکل دیگری از ما را ببینند، میدهد.»
نه خیلی تنگ، نه خیلی گشاد
دکتر راد به آقایان توصیه میکند زمانی که میخواهند لباس انتخاب کنند باید حتما دو تا پارامتر را رعایت کنند: «یکی اینکه لباس به اندازهای تنگ باشد که در آن آزادی حرکت داشته باشید. چون دیدهایم که گاهی لباسی که پوشیدهایم آنقدر تنگ است که نمیتوانیم در آن تکان بخوریم. دوم اینکه لباس آنقدری آزاد نباشد که در آن خیلی احساس راحتی کنیم.» نکتهی مهم دیگر این است که موقع خرید، حتما یک نفر را همراه خودمان ببریم. «ما لباس میپوشیم که با دیگران دیده شویم. پس نظر یک فرد دیگر در خرید ما خیلی اهمیت دارد. نکتهی بعد هم این است که آقایان یک عادتی دارند که معمولا همه چیزشان را با هم میخرند. مثلا یک آقا میرود به یک مغازه یا وب سایت و همه چیزش را از یک برند میخرد. بیایید خریدها را بین برندهای مختلف از یک وب سایت یا مرکز خرید تقسیم کنیم. اگر خریدهایمان را به خریدهای بیشتر خرد کنیم، لباسهای بیشتری داریم که میتوانیم آنها را با شکلهای مختلف با هم ست کنیم و دیگر فقط یک دست لباس نداریم.»
منی که غاشق دنیای مد و فشن هستم برخلاف پسرای دیگه ولی خیلی خوشحالم که ما شخصی ایرانی دارم که در زمینه مد تجربیات زیادی داره و ما میتونیم با نظر و سلیقه خودمون و نظرات تجربیات دکتر راد استفاده کنیم تا به بهترین انتخاب لباس برسیم
خیلی خوب بود، امیدوارم افرادی مثل دکتر راد در فضای مد داشته باشیم.. من از زمانی که کاراشونو دیدم بدون این که از اول بدونم کار چه طراحی هست جذب شدم چون به سلیقه خودم ایمان دارم و می دونستم یه تفکر درست پشت این کارا هست