گفتوگوی اختصاصی مجله دیجی استایل با نرگس طافی
گفتوگوی اختصاصی مجله دیجی استایل با نرگس طافی ، برگزیده پنجمین جشنواره مد و لباس فجر / از بارسلونای اسپانیا به ایران آمده است تا به گفته خودش از نمادهای ایرانی در طراحی کارهایش بهره ببرد اما نه آنچنان که در گذشته این نمادها مورد استفاده قرار گرفتهاند . او معتقد است ایران به یک روند مدسازی نیاز دارد، تا از تکراری که در آن اسیر شده است، خارج شود.
نرگس طافی یکی از هنرمندان عرصه طراحی مد و لباس است که پس از گذراندن تحصیلات خود در رشته کارشناسی ارشد طراحی لباس (کالکشن و برند) در دانشگاه UPF بارسلونای اسپانیا، به ایران آمده تا فعالیت خود را در رشته تخصصیاش در ایران دنبال کند.
فعالیتهای طافی از به نمایش گذاشتن طراحیهایش در زمینه مد و طراحی لباس برای هنرمندان مشهور گرفته تا پوشاکی که تلاش میکنند در قالب یک هنر، مفهوم خاصی را به تماشاگران نشاندهند، را در بر میگیرد.
آنچه در طراحیهای نرگس طافی بیش از هر چیز به چشم میخورد همین مفاهیم نهفته است که باعث شد در نهایت سال گذشته به عنوان برگزیده اول پنجمین جشنواره مد و لباس در زمینه طراحی لباس مفهومی انتخاب شود.
مفهوم پوشیدگی برای گذر از محدودیتها
شاید کار در ایران در زمینه مد و لباس برای کسی که تحصیلات خود را در خارج از ایران گذرانده است، با محدودیتهایی همراه شود، اما نرگس طافی اعتقاد دارد که این محدودیت خلاقیت او را بیشتر کرده است.
او با اشاره به اینکه از آغاز کار در ایران تلاش کرده تا در طراحی لباسها از جنس و پارچههای به کار رفته گرفته تا رنگها، مفاهیم خاصی را القا کند، یکی از مشکلات در زمینه فعالیت در حوزه مد را محدودیت در تبلیغات میداند.
علاوه بر آن محدودیت در زمینه دسترسی به مواد مورد نیاز و اکسسوریها و در نهایت به نمایش درآوردن کار طراحی شده از جمله دشواریهایی است که نرگس طافی و دیگر طراحان در مسیر کار حرفهای خود با آن مواجه میشوند.
اما او با استفاده از خلاقیت توانسته تا حدی از این محدودیتها عبور کند، او میگوید که با استفاده از مفهوم پوشیدگی در طراحیهای خود و ارائه طراحیهایی که در درون خود پوشیدگی را دارند، توانسته کارهای خلاقانهتری را طراحی کند که با محدودیت هم مواجه نمیشوند.
محدودیت دیگرِ طراحان در ایران به نظر او، نبود هفته مد و کنسرسیوم مد است که باعث ایجاد گسستگی در نمایش کلکسیونهای مختلف از طراحان میشود، او میگوید: ” طراحان مد در ایران هم باید مطابق با مد جهانی حرکت کنند و این نیاز به یک نظمی در زمینه مد و لباس دارد.”
از مفهوم تا تجاریسازی، مد به کدام سمت پیش میرود؟
طراحی لباسهایی که در خود مفاهیمی را به بیننده میرسانند یا طراحی لباسهایی که تمام ویژگیهای مورد نیاز پوشاک برای تجاریسازی را دارد؛ این یک دو راهی است که بسیاری از طراحان با آن مواجه میشوند، اما طافی که خود بر ورود مفاهیم در مد تاکید دارد، در این دو راهی کدام مسیر را انتخاب کرده است؟
طافی در پاسخ به این سوال میگوید که در هر کلکسیون طراح میتواند دو لاین جداگانه به طراحیهای مفهومی (conceptual) و طراحیهای تجاری (commercial) اختصاص دهد یا هر دو را در یک کلکسیون و در کنار هم ارائه کند.
او درباره طراحیهای خودش تاکید میکند که در هر کلکسیون، طراحیهای او طیفی از طراحیهای کاملا مفهومی تا تجاری را در بر میگیرد و به این ترتیب برخی از طراحیهایش بیش از هرچیز نمایانگر مفاهیم مد نظر او بوده و بخشی از آن قابلیت تجاریسازی دارد.
او در این باره میگوید: با این حال تلاش میکنم در بخش لباسهای تجاری همان مفاهیم و خلاقیتهای مدنظر خود را در عین حال که لباس قابلیت استفاده خود را حفظ میکند، به کار ببرم.
بتهجقهها؛ نشانگر طراحی ایرانی یا بازگشت به گذشته؟
آنچه در طراحیهای ایرانی در زمینه مد و پوشاک به کار میرود المانهای سنتی مانند طرحهای اسلیمی، بته جقهها یا استفاده از نستعلیق فارسی است، المانهایی که میتوان گفت به نوعی امضا برای طراحی مد در ایران تبدیل شده است. اما نگاه طافی به استفاده از این المانها متفاوت است.
او میگوید در استفاده از هر المانی به آنها اشاره مستقیم نمیکند و معتقد است که مفهوم هنر زیبا هم همین اشاره غیرمستقیم به المانهای به کار رفته در کار یک هنرمند است.
طافی میگوید: زمانی که المانها ایرانی در طراحیها به کار میروند باید به شکلی هنرمندانه و خلاقانه باشند که در روح این طراحیها ورود کرده باشند.
لزوم استفاده از مدرنیته نکته دیگر مورد تاکید او است، طافی معتقد است که اگر قرار است از المانهای ایرانی یا سنتی در طراحیها استفاده شود نباید این المانها همانطور که در گذشته به کار رفته اند، دیده شوند بلکه باید با نوآوری همراه شده و با توجه به دانش روز از آنها استفاده شود.
مد زنان ایرانی در چرخه تکرار
مد و پوشش زنان ایرانی به ویژه در سالهای اخیر همگام با مدهای جهانی و طراحیهای ایرانی با تحولات مختلفی همراه بوده است با این حال نگاه طافی به عنوان متخصص در زمینه مد و پوشاک به این تحول در پوشش زنان ایرانی متفاوت است.
او درباره کلیت پوشش زنان ایرانی میگوید که اگرچه طرح پارچهها تغییر میکنند اما فرم یا همان استراکچر دچار تحول نشده است، “تغییر در پوشش زنان در ایران به تغییر در نوع پارچه یا نقش محدود شده است و فرم متفاوتی که همزمان متناسب با فرهنگ ایرانی باشد، در این تغییرات وجود ندارد”
او میگوید لازمه ایجاد این فرم متفاوت، مدسازی است. به گفته طافی خریداران فعال در زمینه مد و پوشاک بیشتر سراغ طراحیهای خارجی میروند و خریداران طراحیهای ایرانی فعالیت گستردهای ندارند که بتواند بازار پوشاک ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد.
یک توصیه با طعم مد برای هر ایرانی
طافی معتقد است که استایل هر فرد متفاوت است و هر شخص برای انتخاب آنچه میپوشد، ذائقهای متفاوت دارد، اما انتخاب او برای لباس طرحهای مینیمالیستی است.
او که میگوید همیشه آن طور طراحی میکند و آن طور میپوشد که متفاوت به نظر برسد، درباره روح این تفاوت میگوید: بیش از هر چیز در انتخاب لباس سراغ هم رنگهایی میروم که ساده باشند و تفاوت را در برشها و دوختهای متنوع نشان میدهم.
لباس به مثابه یک تابلو نقاشی
“لباس زنانه باید نشانگر ابهت زن باشد، در واقع یک لباس درست مانند یک تابلوی نقاشی است که مفهومی را که مدنظر طراح لباس بوده پیاده سازی میکند اما در نهایت شخصی که لباس را به تن میکند میتواند مفهوم پنهان در لباس را به نمایش بگذارد.”
لباسهای چند کاربردی، راهی برای خرید کمتر
برای داشتن استایلهای متفاوت همیشه نیازی به خریدهای بیشتر نیست، طافی با اشاره به این نکته میگوید: “طراحیهایی در زمینه مد که باعث میشود یک پوشش چندکاربری داشته باشد میتواند نیاز به خرید لباسهای متنوع برای داشتن استایلهای مختلف را کم کند. این طراحیها به مشتریان اجازه میدهد که در موقعیتهای مختلف کارایی لباس خود را تغییر دهند، مثلا مانتویی که با دوختی خاص میتواند به عنوان بلوز هم مورد استفاده قرار گیرد”
بهار و انتخابی متفاوت برای فصلی تازه
توصیه طافی به افرادی که با انتخاب تیپ تازهای، خود را آماده بهار میکنند این است که پارچههای خنک و ظریف را در کنار رنگهای روشن انتخاب کنند.
او میگوید مد، قانونی ندارد که به زنان بگوید چه بایدها و نبایدهایی را در انتخاب لباس خود به کار ببرند و اینکه هر فرد چه سبک مانتو یا لباسی را انتخاب میکند در نهایت به سلیقه او بستگی دارد.
اگرچه به نظر او به ویژه در فصل بهار بهتر است زنان ایرانی سراغ انتخاب مانتوهای با فرم آزاد بروند اما این در نهایت به سلیقه خاص هر فرد بستگی دارد که چه انتخابی خواهد داشت.
فرار از گسیختگی و رعایت زیبایی شناسی
اگرچه سلیقه و ذائقه هر فرد تعیین کننده ست لباسی است که او انتخاب میکند، طافی میگوید نکته مهمی که باید در مد مورد توجه قرار گیرد این است که ترکیب لباسها به لحاظ زیبایی شناسی متناسب بوده و در هم ریخته و از هم گسیخته نباشد.
او میگوید با اینکه در طراحیهای تازه مد ممکن است با چنین درهم ریختگی مواجه شویم اما در نهایت این ترکیب زیبایی شناسی است که باید رعایت شود.
سلام
خداروشکر قبل از مرگم تونستم معنی تناسب زیبایی شناختی و عدم از هم گسیختگی و در هم ریختگی رو متوجه شم!
طراحی های خانم طافی از دید من که در این جامعه و در بطن این فرهنگ بزرگ شدم نه تنها هیچگونه تناسبی با فرهنگ و پوشش ایرانی نداره بلکه به نوعی حتی ساختار شکنانه ست. از اون روزی بیم دارم که این طرز پوشش تبدیل به هنجار بشه و عدم همراهی با اون نشونه ی درجاماندگی و عقب افتادگی!
موفق و موید باشید
جناب آقای ملکی ، طراحی یعنی خلق ایده های جدید با تناسب به فرهنگ هر کشور و ساختار شکنی جز لاینفک ایده های جدید است حال آنکه در طراحی های خانم طافی به معنای واقعی پوشیدگی مناسب با فرهنگ ما رعایت شده است. خلق کردن طرح های به روز و همگام با دنیا با حفظ عقاید و فرهنگمان کار دشواری است که ایشان موفق به انجام آن شده اند . اگر قرار باشد همچنان طراح های ایرانی لباس هایی شبیه گذشته طراحی کنند پس خلاقیت کجای کار قرار دارد ؟ در نهایت طرح و لباس امری سلیقه ای است که ممکن است از نظر برخی زیبا و از نظر برخی دیگر زشت باشد. آنچه مشخص است پیشرفت طراحان ایرانی ما در دنیا را نشان می دهد با رعایت تمام اصول این مرز و بوم . ما در عرصه طراحی لباس در کشورمان دچار ضعف های زیادی هستیم و از بین بردن این ضعف ها نیازمند خلاقیت و آزمون و خطا است تا به نتیجه درست برسد . تا الان بیشتر طرح ها تکرار طراحی های گذشته بوده و هیچ ایده ای در آنها مشاهده نمی شود . باید صبور باشیم و از طراحان داخلی که با رعایت اصول خودمان طراحی می کنند دفاع کنیم قبل از آنکه مجبور باشیم طرح های غربی را به تن هموطنانمان ببینیم .
با سلام دوباره
قبل از هر چیز، ممنون از پاسخگویی شما و وقتی که برای مطالعه ی نظر من صرف کردین خانم چراغلو…
مطمئنا در هنگام خوندن نظرم به این نکته دقت کردین که بنده صرفا دیدگاه شخصی خودم رو از آن چه در حال و هوای کنونی طراحی مد و لباس کشور میگذره بیان کردم و لا غیر…طراحی لزوما به معنی خلق ایده های جدید نیست (آن چه که شما به عنوان ایده های جدید مطرح می کنین رو باید در مقوله ی نوآوری در طراحی یا طراحی نوآورانه طبقه بندی کرد)، بلکه می تونه بازنمایی و بازطراحی ایده های قدیمی در تناسب با آن چه که شما به درستی فرهنگ هر کشور نامیدید هم باشه…خانم طافی از یک دانشگاه اروپایی در رشته ی طراحی مد و لباس فارغ التحصیل شدن و قاعدتا و طبیعتا نمیشه از ایشون انتظار پایبندی و حتی آشنایی با و به تعبیر درست تر اشراف بر فرهنگ پوششی ایران اسلامی رو داشت. چنین فردی خواه یا ناخواه تحت تاثیر طراحی های غربی قرار می گیره و همونطور هم که خودتون اشاره کردین این طرح های غربی نهایتا در صورت عدم توجه کافی به طرح های ملی میهنی متناسب با سابقه ی فرهنگی و دینی کشورمون، چه دوست داشته باشیم و چه بیم، بر تن من و شما و امثال ما خواهد نشست. من و باز هم تاکید میکنم من، هیچ سنخیتی میان این طرح ها و آنچه از پوشش ایرانی و اسلامی در ذهن دارم نمی بینم. بله، فرمایش شما درسته تا حدی. طرح های خانم طافی اکثرا پوشیده هستند که اگه اینطور نبود اصلا مجالی برای نمایش داده شدن در فضای مد ایران و در سایت دیجی استایل پیدا نمی کردن. اما این طرح ها رو هیچوقت بر تن مرد یا زنی که به اصول ملی و فرهنگی و دینی کشورش پایبند باشه نخواهید دید.البته من صرفا از روی تصاویر درج شده در همین مطلب نظر میدم و ممکنه طراحی های متناسب تری هم وجود داشته باشه (هر چند مشت رو باید نمونه ی خروار بدونیم)…
در نهایت، تمام آن چیزی که قصد بیانش رو دارم اینه که، ۱) نگذاریم هر طرحی و هر پوششی به صرف پوشیده بودن تبدیل به عرف بشه و ۲) کاش رشته ی طراحی مد و لباس در دانشگاه های کشورمون خیلی بیشتر جدی گرفته بشه تا هموطنان مستعد و هنرمند ما مجبور نباشن در خارج از مرزهای کشور در همون رشته ها تحصیل کنن و نهایتا سوغاتشون برای ما چیزی نباشه جز الگوهایی مختلط که نه غربی هستن نه ایرانی و به نوعی بلاتکلیف.
پاینده باشید
جناب آقای ملکی ما و شما کاملا همسو فکر می کنیم منتهی نگاهمون از دیدگاه های متفاوتی است . امثال طافی ها که در جاهای مختلف دنیا تحصیل میکنند اما باز برمی گردند تا در کشور خودشان هر چند سخت تر هر چند محدودتر کار کنند نشان دهنده علاقه آنها و خدمت به کشورشان است و این تصمیم قابل احترام . اینکه صرفا کسی بیرون از اینجا تحصیل کرده باشد دلیل بر قضاوت کردن ما برای نوع نگاه آن شخص نیست. چند سال رفتن و درس خواندن قطعا باعث فراموشی فرهنگ یک فرد نمی شود . پوشش ایرانی هم فقط بوته جقه و طرح کاشی که تا قبل از این دیده ایم نیست. باز نمایی و باز طراحی ایده های قدیمی سالهاست که در حال انجام است و متاسفانه تکرار در این زمینه هم موفقیت محسوب نمی شود. قطعا در بطن جامعه هستید و نوع پوشش افراد را میبینید ، ما تعیین کننده عرف و یا تغییر دهنده آن نیستیم اما شاید بتوان قدم کوچکی در راستای بهتر و درست پوشیدن بر اساس اصول درست کشورمان باشیم و در نهایت ما هم مثل شما آرزوی روند بهتر در این زمینه و تحصیل آن را در کشورمان داریم . ممنون از اینکه ما را دنبال می کنید و نظرات خودتان را از ما دریغ نمی کنید .
با نظرتون موافقم و می تونم بگم نسبتا قانع شدم
ممنون از پاسخگویی همراه با صبر و متانت شمت
امیدوارم با قدرت به روند جریان سازتون در زمینه ی عرضه و فروش اینترنتی پوشاک ادامه بدین و ما رو به عنوان مخاطبتون روز بروز بیشتر خوشحال و راضی کنید