توربیون ساعت چیست و چه کاربردی دارد؟
آیا تا به حال نام توربیون ساعت به گوشتان خورده است؟ آیا نحوه‌ی عملکرد و کاربرد آن را می‌دانید؟ توربیون ساعت یک قطعه‌ی مکانیکی است که در موومنت ساعت‌های خاص و مکانیکی پیدا می‌شود. این قطعه‌ها را در هر ساعتی نمی‌توانید پیدا کنید؛ اما بدون شک وجود آن در ساعت باعث جذابیت بیشتر آن می‌شود. در ادامه‌ی این مقاله با مجله‌ی دیجی استایل همراه شوید تا با توربیون ساعت بیشتر آشنا شوید.
توربیون (Tourbillon) دقیقا چیست؟
به طور کلی، وظیفه‌ی اصلی و پایه‌ترین عملکرد هر ساعت جیبی یا مچی، نشان دادن ساعت، دقیقه و در برخی مواقع ثانیه است. اگر یک ساعت عملکردی بیش از این سه مورد داشته باشد، به آن پیچیدگی ساعت یا Complication گفته می‌شود. بنابراین اگر ساعت شما قسمتی دارد که می‌تواند تاریخ هر روز را به شما نشان بدهد، ساعت شما یک کاربرد اضافه‌تر دارد پس یک پیچیدگی محسوب می‌شود. توربیون نیز یکی از پیچیدگی‌های بسیار گران‌قیمت در دنیای ساعت‌ها است که باعث خاص بودن ساعت مچی شما می‌شود.
ساعت‌ساز معروف، آبراهام-لوئی بریگه، در اوایل قرن نوزدهم میلادی برای کاهش اثر گرانش بر روی عملکرد اسکیپمنت ساعت، مکانیزمی به اسم توربیون را تولید کرد (اسکیپمنت یا Escapement همان مکانیزمی در ساعت است که باعث حرکت عقربه‌های ساعت می‌شود). البته امروزه ساعت‌هایی که ما استفاده می‌کنیم، ساعت جیبی نیستند که همیشه در یک حالت و درون جیب لباس قرار بگیرند؛ در نتیجه در ساعت‌های مچی که در دنیای امروزی استفاده می‌کنیم، گرانش نمی‌تواند تاثیر خیلی زیادی روی عملکرد اسکیپمنت داشته باشد و می‌توان گفت که وجود توربیون در یک ساعت خیلی ضروری نیست؛ اما وجود آن در یک ساعت می‌تواند به نوعی نشان‌دهنده‌ی قدرت در ساعت‌سازی باشد و به همین علت بعضی از کمپانی‌ها هنوز برای ساعت‌هایشان توربیون می‌سازند. توربیون در بین کلکسیونرهای ساعت و افرادی که از داشتن ساعت‌های پیچیده و خاص لذت می‌برند، محبوبیت بسیار زیادی دارد.
توربیون ساعت چگونه کار می‌کند؟
در یک ساعت سنتی، موومنت ساعت نیروی خود را مستقیما از شبکه پیچ‌ها به سمت مکانیزم قفل و باز کردن اهرم در بخش اسکیپمنت می‌فرستد. نتیجه‌ی این کار تنظیم شدن سرعت حرکت چرخ دنده‌های میانی است که عقربه‌های ساعت‌شمار، دقیقه‌شمار و ثانیه‌شمار به آن وصل شده‌اند و به شما ساعت را نشان می‌دهند. در یک ساعت مجهز به توربیون، تامین‌کننده نیرو را ابتدا به قفس توربیون ارسال می‌کند که کل مجموعه‌ی اسکیپمنت در آن قرار دارد. قفس توربیون در بالای یک چرخ دنده‌ی ثابت می‌چرخد که نیرو را از طریق یک پینیون متصل به قفس، به اسکیپمنت انتقال می‌دهد و باعث حرکت ساعت می‌شود.
قفس توربیون که قلب این مکانیزم است، سخت‌ترین قسمت برای مونتاژ به حساب می‌آید؛ زیرا این قسمت باید بی‌نهایت ظریف و تا حد امکان سبک باشد. این کار فقط به دلیل زیبا بودن نیست، بلکه برای زمان‌بندی دقیق و کاهش اینرسی قفس لازم است.
معماری توربین می‌تواند بسیار متفاوت باشد؛ برای مثال اینکه قفس توربیون چگونه در جای خود قرار بگیرد، تعداد بازوهایی که آن را به صفحه‌ی اصلی مکانیزم وصل می‌کند چندتا باشد یا مدل آن چگونه باشد از جمله این پیچیدگی‌ها هستند.
در حین خرید یک ساعت با توربیون چه نکاتی را باید در نظر بگیرید؟
گاهی اوقات ممکن است که یک فروشنده‌ی ساعت ناشی، ساعتی که اسکلت‌بندی کامل نشده‌ای دارد و از روی صفحه‌ی آن می‌توانید چرخ دنده‌ی ساعت را ببینید، به عنوان توربیون ساعت به شما معرفی کند. همچنین زمانی که می‌خواهید یک ساعت دارای توربیون بخرید، میزان بودجه‌ای که در نظر می‌گیرید بسیار مهم است. توربیون‌ها قیمت بسیار بالایی دارند؛ برای مثال توربیون جدید برند TAG Heuer ارزشی به میزان ۱۲۰۰۰ پوند دارد! قیمت توربیون‌های اصل از یک قیمت حداقل ۵ رقمی شروع شده و بسته به مدل و برند آن می‌تواند به میلیون هم برسد (البته که منظور دلار است). بنابراین اگر قصد خرید یک ساعت با توربیون را دارید، مهم‌ترین نکته‌ای که باید در نظر بگیرید این است که آن را از یک جای معتبر و از افراد متخصص در این موضوع خریداری کنید.
آیا مدل‌های متفاوتی از توربیون وجود دارد؟
بله؛ قطعا! توربیون‌ها از زمانی که اختراع شدند تا به امروز تا حد زیادی پیشرفت کرده و تکامل پیدا کرده‌اند. دو مدل از رایج‌ترین توربیون‌های موجود، با نام توربیون Flying و توربیون Carousel شناخته می‌شوند. در حرکت معمولی توربیون، فنر تعادل و اسکیپمنت به یک محفظه‌ی قفس مانند وصل شده‌اند تا بتوانند چرخش خود را تکمیل کنند. در مرکز این سیستم چرخش، شاخه‌ی اسکیپمنت قرار دارد.
در مدل Carousel، یک فنر تعادل در مرکز سیستم چرخشی قرار دارد و اسکیپمنت در حالی که یک دور کامل به دور سیستم تعادل می‌چرخد، حرکت رفت و برگشتی خود را تکمیل می‌کند.
گیج نشوید؛ مدل توربیون Carousel Blancpain که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، آغازی بر هر دو استاندارد توربیون بود که در آن هر سیستم می‌توانست به طور مستقل کار کند.
۱. توربیون دو محوره و سه محوره (Double-axis & Triple-axis Tourbillons)
توربیون‌های چند محوره یک نوآوری جدید و پیچیده در توربیون‌های سنتی هستند. در این توربیون‌ها، قفس چرخ دنده‌ها در قسمتی نصب می‌شود که بر روی بیشتر از یک محور می‌چرخد. توربیون‌های دور محوره بر روی دو محور و توربیون‌های سه محوره بر روی سه محور مختلف می‌چرخند.
۲. توربیون‌های دوبل یا چهارگانه (Double and Quadruple Tourbillons)
توربیون‌های دوبل یا چهارگانه، بیشتر از یک پیچیدگی توربیون در خود دارند؛ مانند ساعت توربیون چهارگانه‌ی برند Greubel Forsey.
۳. توربیون‌های پرنده (Flying Tourbillons)
نصب توربیون‌های پرنده کاملا متفاوت از توربیون‌های سنتی است. اکثر آن‌ها توسط یک سیستم پشتیبانی مانند یک پل در هر دو طرف نصب می‌شوند. چیزی که توربیون‌های پرنده را متفاوت می‌کند، این است که تنها توسط یک طرف پشتیبانی می‌شود.
۴. ژیروتوربیون‌ها (Gyrotourbillons)
در سال ۲۰۰۲، اولین ژیروتوربیون توسط دو ساعت‌ساز با استعداد یعنی خانم Magali Metrailler و آقای Eric Coudray طراحی شد. این توربیون روی چندین محور می‌چرخد و به همین دلیل نام آن ژیروتوربیون است. تعداد زیادی از این مدل توربیون ساخته نشد و برند Jaeger-LeCoultre فقط چند مدل تولید کرد که تعداد بسیار محدودی داشت.
توربیون‌های ساخت سوئیس
توربیون‌ها اکثرا وابسته به ساعت‌های سوئیسی هستند. از آن جایی که اولین بار توسط یک ساعت‌ساز سوئیسی اختراع شدند، تا به امروز نیز بیشتر در کمپانی‌های ساعت‌سازی سوئیسی تولید می‌شوند. کشورهای دیگری نیز وجود دارند که ساعت‌های دارای توربیون می‌سازند؛ اما احتمال کمی وجود دارد که آن‌ها را مانند ساعت‌سازان سوئیسی دقیق و حرفه‌ای بسازند. به جز کشور سوئیس، احتمالا تنها کشوری که می‌تواند توربیون‌های باکیفیتی بسازد، ساعت‌سازان ساکسون-آلمانی هستند که در شهر ساعت‌سازی در جنوب Dresden آلمان قرار دارد. برندهای Lange & Sohne و Glashutte Original از برندهای بسیار معتبر آلمانی هستند که توربیون‌های بسیار عالی و باکیفیتی تولید می‌کنند.
به طور کلی می‌توان گفت اکثر توربیون‌هایی که توسط ساعت‌سازان سوئیسی ساخته می‌شود، قیمت بسیار بالایی دارند؛ با این حال، برخی برندها هستند که قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به بقیه دارند. برای مثال، به تازگی شرکت TAG Heuer توربیون کورنوگراف Carrera 02T را منتشر کرده است که می‌توان آن را به عنوان مقرون به صرفه‌ترین توربیون ساخت یک برند معتبر سوئیسی معرفی کرد.
برخی از بهترین مدل‌های ساعت توربیون‌دار
همان‌طور که گفتیم، وجود یک توربیون در ساعت‌های امروزی ضرورت زیادی ندارد؛ بلکه بیشتر نماد وضعیت یا نشانگر خاص و گران‌قیمت بودن ساعت شماست. در ادامه چند مدل از بهترین ساعت‌های توربیون‌دار را به شما معرفی می‌کنیم.
۱. Cyrus Klepcys Vertical Tourbillon Watch
این ساعت در سال ۲۰۱۹ در Baselworld که یک نمایشگاه جواهرات و ساعت در سوئیس است، معرفی شد. این ساعت مناسب کلکسیونرهایی است که طبیعت پیچیده‌ی توربیون و منحصربه‌فرد بودن آن را تحسین می‌کنند. بدنه‌ی این توربیون دارای طراحی ۲۶ جزئی است؛ قطر آن ۴۴ میلی‌متر و ضخامت آن ۱۹.۹ میلی‌متر است. هنگامی که ساعت را بچرخانید، قاب پشتی آن دارای یک کریستال است که به شما اجازه می‌دهد تا عملکرد مکانیکی کالیبر CYR625 داخل آن را ببینید. همچنین این ساعت توانایی مقاومت تا عمق ۳۰ متری آب را دارد.
۲. Audemars Piguet Royal Oak Tourbillon Chronograph Openworked Rose Gold Watch
این مدل ساعت شاید یکی از منحصر به فردترین ساعت‌های توربیون‌دار باشد. این ساعت دارای یک صفحه‌ی باز در جلو و یک قاب شفاف در پشت است که به شما اجازه می‌دهد تا موومنت پیچیده‌ی توربیون را مشاهده کنید. موومنت آن در یک سیستم دندانه‌دار دایره‌ای شکل است که با عملکرد توربیون، ذخیره‌ی قدرت برای ۱۰۰ ساعت و مقاومت تا عمق ۲۰ متری آب پیچیده می‌شود.
۳. Ulysse Nardin Royal Blue Tourbillon
این مدل توربیون از برند برجسته‌ی Ulysse Nardin دارای یک قاب ۴۳ میلی‌متری ساخته شده از پلاتین، الماس و یاقوت کبود است. این ساعت می‌تواند تا ۱۰۰ ساعت انرژی را ذخیره کند و تا عمق ۲۰ متری آب نیز مقاوم باشد.
۴. Corum Bubble Tourbillon
این ساعت یکی از مدرن‌ترین نمونه‌های توربیون است که به طور منحصر به فردی توسط کریستال یاقوت کبود ساخته شده که اثر بزرگ‌نمایی را روی صفحه‌ی ساعت اعمال می‌کند تا عملکرد خاص توربیون مورد توجه قرار بگیرد.
۵. Overseas Tourbillon Pink Gold by Vacheron Constantin
قاب ۴۲.۵ میلی‌متری این ساعت که از طلای صورتی ۱۸ عیار ساخته شده است، دارای دستبندی یکپارچه و براق است که به سادگی فیت دست شما می‌شود. صفحه نمایش آبی ساتنی درخشان و قاب پشتی از کریستال یاقوت کبود آن به شما این اطمینان را می‌دهد که ساعت شما هم از جلو و هم از پشت جذاب به نظر می‌رسد.
۶. Admiral 45 by Corum
در بخش Watches and Wonders 2021 که بهترین خلاقیت‌ها در ساخت ساعت معرفی می‌شود، برند Corum با ساعت Admiral 45 خود که نسخه‌ی اولیه‌ی آن را بیش از ۶۰ سال پیش ساخته بود، بار دیگر جز برترین‌ها شد. این ساعت به لطف بزل ۱۰ ضلعی، رنگ‌های جذاب و هنرمندانه‌اش و مدل روباز از یک توربیون پرنده به راحتی قابل تشخیص است. بدنه‌ی این ساعت از کربن بسیار سبک و اکلیل‌هایی از طلای ۱۸ عیار ساخته شده است.
۷. Jaeger-LeCoultre Master Ultra Thin Tourbillon
بدون شک این ساعت یکی از بهترین و لوکس‌ترین ساعت‌های توربین‌دار است که تا کنون ساخته شده است. قاب آن از طلای صورتی ۱۸ عیار با روکش براق و صیقلی ساخته شده است که دارای قطر ۴۰ میلی‌متری و ارتفاع ۱۰.۷۷ میلی‌متری است. همچنین دستبند این ساعت از پوست تمساح قهوه‌ای و قفل طلایی ساخته شده است.
حرف نهایی
توربیون یک قطعه‌ی بسیار جذاب در ساعت است که باعث می‌شود توجه‌های زیادی به مچ دست شما جلب شود. بسیاری از کلکسیونرها ساعت‌های دارای توربیون خود را یکی از ارزشمندترین دارایی‌های خود می‌دانند؛ بنابراین اگر مطمئن هستید که می‌توانید از پس نگهداری از یک ساعت بسیار باارزش برآیید، حتما آن را بخرید.
منابع: Prestigetime, Fashionbeans, Moneyinc