هر آنچه باید درباره‌ی پارچهی پلی‌استر بدانید
امروزه پارچه‌های مختلفی از جمله پارچه‌های پلی‌استر، پنبه‌ای، تریکو، پوپلین، ابریشمی، کرپ و… در بازار وجود دارد که هر کدام تاریخچه، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. اکثر پارچه‌ها به دو دسته‌ی طبیعی و مصنوعی تقسیم بندی می‌شوند. پارچهی پلی‌استر از الیاف مصنوعی و توسط انسان ساخته شده است که به دلیل بادوام بودن و ارزان بودن، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با ما در این مقاله از مجله‌ی دیجی‌استایل همراه باشید تا به معرفی پارچهی پلی‌استر، کاربرد، مزایا و معایب آن بپردازیم.
پارچهی پلی‌استر چیست؟
پارچهی پلی‌استر (پلی اتیلن ترفتالات) یک ماده‌ی بافته شده‌ی مصنوعی است، که به دلیل بادوام بودن و تولید نسبتا ارزانش مشهور است. این الیاف در سال ۱۹۴۱ توسط شیمیدانان انگلیسی اختراع و توسط DuPont به ایالات متحده آورده شد. پلی‌استر به عنوان الیافی ارزان قیمت برای کت و شلوار و سایر لباس‌ها در دهه‌ی ۱۹۷۰ به شهرت رسید. امروزه، ترکیبات پلی‌استر از محبوب‌ترین پارچه‌های ساخته شده توسط بشر در جهان و در کل یکی از محبوب‌ترین پارچه‌های مصنوعی هستند.
پارچهی پلی‌استر از چه ساخته شده است؟
پارچه پلی‌استر یک الیاف مصنوعی است، که از پلیمریزاسیون اتیلن گلیکول مشتق شده از نفت و اسید ترفتالیک خالص ساخته می‌شود و برای تولید آن، پلی اتیلن ترفتالات (PET) ذوب می‌شود. تولیدکنندگان PET مذاب را از طریق یک نخ ریس، تحت فشار قرار می‌دهند و الیاف نیمه بلوری را بوجود می‌آورند که با مواد شیمیایی خاصی ترکیب می‌شوند و پارچهی پلی‌استر را تولید می‌کنند.
پارچهی پلی‌استر چه جنسی دارد؟
با اینکه پارچه های طبیعی مانند پارچه‌های پنبه ای، پشمی و ابریشمی به دلیل بافت نرمشان معروف هستند، اما پارچهی پلی استر چندان نرم نیست و جنسی زبر و خشن دارد. با این حال، می‌توان پارچهی پلی‌استر را با الیاف طبیعی مانند پنبه ترکیب کرد و یک الیاف نرم را بوحود آورد.
مزایا و معایب پارچه پلی‌استر چیست؟
بیش از نیمی از لباس‌هایی که در سراسر جهان فروخته می‌شوند، حاوی پلی‌استر هستند. پلی استر در همه‌ی موارد از لباس ورزشی گرفته تا لباس‌های روزمره خودنمایی می‌کند، اما مانند همه‌ی مواد دارای نقاط قوت و ضعف است. در ادامه چند مورد از مزایا و معایب پلی استر را بررسی می‌کنیم.
بادوام بودن
الیاف پلی‌استر فوق‌العاده مستحکم هستند و مانند پنبه و سایر الیاف طبیعی به راحتی پاره، کشیده یا پرز نمی‌شوند. این قدرت به این معنی است که لباس‌های پلی‌استر به راحتی می‌توانند ساییدگی ناشی از شست‌وشوی ماشین را کنترل کنند و به مراقبت ویژه‌ای نیاز ندارند. همچنین، دوام پارچهی پلی‌استر باعث محبوبیت ویژه‌ی آن در لباس‌های روزمره شده است.
چروک‌پذیری فوق‌العاده کم
در حالی که پارچه‌های پنبه‌ای و کتان بسیار سریع چروک می‌شوند و نیاز به اتو دارند، الیاف پلی‌استر در برابر چروک‌پذیری بسیار مقاوم هستند و همین مسئله باعث محبوبیت آن‌ها به جای لباس‌هایی که مدام نیاز به اتوکشی داشتند، در دهه‌ی ۱۹۷۰ شد.
ارزان بودن
هزینه‌ی تولید پلی‌استر کمتر از تولید پنبه و پشم است. الیاف پلی‌استر را می‌توان با هزینه‌ی کم در مقادیر بسیار زیاد تولید کرد. به همین دلیل هزینه‌ی کمتری نیز برای مصرف‌کننده به همراه دارد که بزرگ‌ترین مزیت پلی‌استر محسوب می‌شود.
مقاوم در برابر رطوبت
الیاف پلی‌استر ضد آب بوده و رطوبت را به خود جذب نمی‌کنند. به همین دلیل، به عنوان الیافی محبوب برای وسایل و پوشاک متناسب با طبیعت و فضای باز، مانند چادر یا لباس‌های صحرایی به کار می‌روند. همچنین با مقاومت پلی‌استر در برابر رطوبت، از ایجاد لکه بر روی پارچه جلوگیری می‌شود. با این حال این ویژگی، آن را به پارچه‌ای با تنفس کمتر تبدیل می‌کند. اگر هنگام پوشیدن لباسی از جنس پلی‌استر عرق کنید، پارچه رطوبت را از بین نمی‌برد، بنابراین احساس گرما و چسبندگی می‌کنید.
غیر قابل تجزیه بودن
بسیاری از الیاف طبیعی قابل تجزیه هستند، به این معنی که با گذشت زمان تجزیه می‌شوند و از ایجاد زباله جلوگیری می‌کنند. اما تأثیر الیاف پلی‌استر بر طبیعت کاملاً برعکس است. پلی‌استر به راحتی تجزیه نمی‌شود و باعث آلودگی کره‌ی زمین می‌شود.
کاربردهای الیاف پلی‌استر
پلی‌استر در ساخت بسیاری از محصولات مصرفی مصنوعی که در زندگی روزمره‌ی ما استفاده می‌شود به کار می‌رود. از کاربرد آن در صنعت پوشاک، می‌توان به عنوان جایگزینی مناسب برای سایر الیاف طبیعی مانند پشم و ابریشم نیز نام برد. اساساً، هر چیز ساخته شده از پنبه را می‌توان با پلی‌استر نیز تهیه کرد. از پیراهن و شلوار روزمره گرفته تا لباس‌های شب پر زرق و برق؛ کاربردهای پارچهی پلی‌استر بی پایان است. تولیدکنندگان از پارچهی پلی‌استر برای تهیه‌ی کت و شلوار، جوراب، لباس زیر و تقریباً هر چیز دیگری که می‌توانید در اوقات رسمی یا غیر رسمی بپوشید، استفاده می‌کنند.
به طور خاص، استفاده از نوعی پلی‌استر به نام میکروفایبر، در دسته‌ی لوازم خانگی، حمام و آشپزخانه نیز برجسته شده است. مصرف کنندگان به دلیل نرمی و قابلیت جذب الیاف میکروفایبر در کاربردهایی مانند حوله‌های حمام، حوله‌های صورت و حوله‌های آشپزخانه ارزش زیادی قائل هستند. از پلی‌استر برای ساخت وسایل خانگی مانند پتو، موکت، روفرشی و پرده نیز استفاده می‌شود. پارچهی پلی‌استر ممکن است به عنوان بالشتک برای صندلی‌ها، مبل‌ها مورد استفاده قرار گیرد و به دلیل مقاومت قابل توجه در برابر لکه، بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی محصولات پلی‌استر را ترجیح می‌دهند.
پارچهی پلی‌استر مناسب چه فصلی است؟
از آنجایی که در روز‌های گرم و مرطوب تابستان بدن ما تمایل زیادی به عرق کردن دارد، بهتر است از لباس‌هایی که رطوبت بدن را جذب می‌کنند و قابل تنفس هستند، استفاده کنید و از پوشیدن لباس‌هایی از جنس پلی‌استر خودداری کنید. زیرا این الیاف تمایل به دفع آب دارند و تعریق بدن را افزایش می‌دهند. در فصول سرد سال، استفاده از الیاف مصنوعی به دلیل عایق بودن و ضد آب بودن ترجیح داده می‌شوند. همچنین بهتر است درصد پلی‌استر در بیرونی‌ترین لایه‌ی لباس‌تان بیشتر باشد تا مستقیما با پوست شما تماس نداشته باشد و آن را تحریک نکند، اما سرما را از بین ببرد.
تفاوت پارچهی پلی‌استر و نایلون
نایلون و پلی‌استر هر دو پارچه‌های مصنوعی هستند، اما تولید نایلون گران‌تر است و به همین دلیل قیمت بالاتری را برای مصرف کننده به همراه دارد. نایلون همچنین دارای دوام و مقاومت در برابر آب و هوا است، از این رو استفاده از آن در پوشاک بیشتر است. هر دو الیاف قابل اشتعال هستند. نایلون ذوب می‌شود و به سرعت می‌سوزد اما پلی‌استر دمای اشتعال بیشتری دارد، همزمان ذوب می‌شود و می‌سوزد. همچنین میزان جذب رطوبت نایلون از پلی‌استر کمتر است.
شست‌وشوی لباس‌های پلی‌استر
هر چند ممکن است با شنیدن اسم پلی‌استر، لباس‌های ورزشی قدیمی به ذهنتان بیاید، اما باید بدانید که امروزه در اکثر لباس‌ها ترکیباتی از الیاف پلی‌استر به کار رفته است و بهتر است نحوه‌ی شست‌وشوی و مراقبت از آن‌ها را یاد بگیرید.
لیبل نحوه‌ی شست‌وشوی لباس را بررسی کنید
پلی‌استر به گونه‌ای طراحی شده است که قابلیت شست‌وشو و خشکشویی در ماشین لباسشویی را دارد. بهترین روش برای شست‌وشوی صحیح لباس‌های پلی‌استر، دنبال کردن دستورالعمل‌های موجود در برچسب مراقبت از کالا است. با پیروی از این دستورالعمل‌ها، ظاهر و زیبایی لباس‌های پلی‌استر خود را برای مدت زمان طولانی‌تری حفظ خواهید کرد.
از حرارت زیاد خودداری کنید
از آنجا که پلی‌استر یک الیاف مصنوعی است، گرمای زیاد می‌تواند باعث شکستن الیاف و آسیب رساندن به پارچه شود. در نتیجه، بهترین روش برای شست‌وشوی پلی‌استر استفاده از آب سرد یا ولرم است. اما باید بدانید که آب سرد باعث از بین رفتن لکه‌ها به خصوص لکه‌های روغنی نمی‌شود و بهتر است به دمای مشخص شده روی لیبل لباس دقت کنید. اطمینان حاصل کنید که لباس‌هایی با رنگ‌های مشابه را در ماشین قرار می‌دهید. انتخاب یک شوینده‌ی ملایم لباسشویی که فاقد مواد شیمیایی سخت باشد نیز به افزایش طول عمر لباس کمک می‌کند.
لباس‌های پلی‌استر سفید خود را به مدت چند ساعت بخیسانید
لباس‌های سفید را به مدت یک شب در ۳.۸ لیتر آب ولرم و ۱/۲ پیمانه مایع ظرفشویی بخیسانید. این کار به از بین بردن لکه‌ها و آلودگی‌های لباس سفید کمک می‌کند.
در دمای بالا خشک نکنید
همانند شست‌وشوی الیاف پلی‌استر، خشک کردن آن نیز در مای بالا مناسب نیست و به بافت پارچه آسیب می‌رساند. بهتر است لباس‌هایی که از پلی‌استر تشکیل شده‌اند را در در دمای پایین خشک کن با مدت زمان کم قرار دهید و یا در هوای آزاد خشک کنید. الیاف پلی‌استر هنگامی که در خشک‌کن قرار می‌گیرد، الکتریسیته‌ی ساکن ایجاد می‌کند زیرا به یکدیگر مالیده می‌شوند. با افزودن نرم کننده‌ی پارچه در چرخه شست‌وشو می‌توانید این اثر را کم کنید.
در آخر
پارچه‌های ساخته شده از الیاف پلی‌استر از خاصیت ارتجاعی، مقاومت در برابر چین و چروک، حفظ فرم، عملکرد شست‌وشوی آسان و دوام عالی برخوردارند، به طوری که در انواع پارچه‌های پوشاک کاربرد گسترده‌ای دارند. با این حال، از آنجایی که فیبر پلی‌استر از نظر جذب رطوبت ضعیف است، لباس‌هایی که درصد پلی‌استر بالایی دارند، احساس گرما و چسبندگی را به فرد می دهند و به راحتی الکتریسیته ساکن تولید می‌کنند که باعث جذب گرد و غبار و چسبیدن لباس به بدن می‌شود و از راحتی چندان خوبی برخوردار نیستند.
منابع: masterclass